Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd Schans Smoutakker opgeblazen door het Belgische leger. Nu is het, naast de Schans van Schilde, de enige schans rond Antwerpen die beschermd wordt als habitat voor vleermuizen.
De schans vandaag
De opgeblazen schans vormt nog steeds een ruïne in het open landschap. De schans wordt erkend als natuurreservaat en wordt gebruikt om vleermuizen op te vangen. Het domein is enkel toegankelijk met een gids. De schans ligt op het wandelknooppuntennetwerk, vlakbij knooppunt 71 van het netwerk 'Kempense Heide'. Van hieruit maak je mooie wandelingen over de Antwerpse polders.
Natuur
Schans Smoutakker is samen met de Schans van Schilde de enige schans rond Antwerpen die gebruikt wordt als overwinteringsplaats voor vleermuizen. De meest voorkomende soorten zijn de watervleermuis, de franjestaart, de Brandt vleermuis en de baardvleermuis. Het domein is een Europese Speciale Beschermingszone.
Wil je meer weten over de fauna en flora die in de schans vertoeven en de manier waarop ze beschermd worden? Klik dan hier.
Geschiedenis
De schans ligt tussen het Fort van Stabroek en het Fort van Ertbrand in Kapellen, ten noorden van Antwerpen en werd gebouwd tussen 1906 en 1914 uit baksteen en beton. In oktober 1914 werd de schans opgeblazen door het terugtrekkende Belgische leger zodat het niet in handen van de vijand zou vallen.
Voor een uitgebreider overzicht van de geschiedenis van de Schans Smoutakker kan je hier terecht.
Bereikbaarheid
Automobilisten en fietsers: via de weg Hoogeind (N111).
Bushalte: Stabroek Kerkhof.
Digitaal Hoogtemodel
Sinds 2015 is het nieuwe Digitaal Hoogtemodel Vlaanderen II beschikbaar. Dit is een kaart met gedetailleerde gegevens over de hoogteverschillen in Vlaanderen.
Een studie van de UGent, in opdracht van de provincie Antwerpen, ontdekte op basis van dit materiaal heel interessante nieuwe gegevens over het militair erfgoed rond Antwerpen. Zo blijkt dat er op en tussen de forten op verschillende plaatsen nog loopgraven aanwezig zijn. Deze loopgraven zijn duidelijk herkenbaar op de kaarten van het hoogtemodel.
De beelden hieronder tonen een luchtfoto van het fort naast een beeld van het hoogtemodel.
Natuurpunt vzw afdeling Antwerpen Noord
Steenstraat 25
2180 Antwerpen-Ekeren
Tel.: +32 (0)3 541 58 25
Fax: +32 (0)3 541 63 55
E-mail: antwerpennoord@natuurpunt.be