Fort van Steendorp

Terug naar overzicht

Van fabriek voor oorlogsgassen tot oefenterrein voor het leger: het laatst gebouwde bakstenen fort in België heeft heel wat verschillende soorten gebruik gezien. Het fort wordt nu gebruikt als vleermuizenreservaat met meer dan 1200 exemplaren.

Fort van Steendorp vanuit de lucht (copyright: provincie Antwerpen - Vilda, Yves Adams)

Wat kan je er doen?

Ben je benieuwd naar de rol van Temse en het Fort van Steendorp tijdens de Eerste Wereldoorlog? De gepassioneerde gidsen van het fort beantwoorden al je vragen dankzij een boeiende powerpointpresentatie en een uitgebreid bezoek aan het fort. Voor meer informatie kan je een mailtje sturen naar toerisme@temse.be.

Fietsers kunnen het fort ontdekken samen met het Fort van Kruibeke, het Fort van Haasdonk, het Fort van Zwijndrecht en Fort 8 Hoboken via de route ‘Forten en kastelen in het Waasland’ van de brochure "Herover de Forten". Je kan ook zelf een route opstellen dankzij de fietsknooppunten. Het Fort van Steendorp ligt aan knooppunt 74.

Wandelaars kunnen in Steendorp terecht voor een mooie wandeling rondom het fort. Voor kinderen werd er het wandelparcours 'ontelbaar mooi' ingericht. Het fort maakt ook deel uit van de Groene Halte wandeling 'Het verhaal van een landschap'. Deze wandeling stuurt je langs het landschap van Temse, en langs het fort natuurlijk! 

Natuur

In het fort hebben een 1200-tal vleermuizen hun thuis gevonden. De meest voorkomende soorten zijn de ingekorven vleermuis, de meervleermuis, de watervleermuis, de franjestaart, de Brandt vleermuis en de baardvleermuis. Het domein is een Europese Speciale Beschermingszone.

Wil je meer weten over de fauna en flora die in het fort vertoeven en de manier waarop ze beschermd worden? Klik dan hier.

Geschiedenis

Het fort is gebouwd van 1882 tot 1892 en is het laatst in baksteen gebouwde fort van België. Tot 1909 heette het fort Rupelmonde. In tegenstelling tot de andere forten rond Antwerpen werd dit fort aangelegd met een droge gracht. Na de Eerste Wereldoorlog werd het niet meer als fort gebruikt, maar wel als fabriek voor oorlogsgassen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikte de Duitse bezetter het als opslagplaats voor munitie. Daarna werd het enkel nog gebruikt als oefenterrein voor het leger.

Voor een uitgebreider overzicht van de geschiedenis van het Fort van Steendorp kan je hier terecht.

Het fort vandaag

Het domein wordt officieel beschermd als landschap sinds 1995, als historisch monument sinds 1997 en als natuurreservaat. Het fort zelf is niet permanent toegankelijk, maar er loopt wel een wandelpad rond de buitenste omwalling.

Bereikbaarheid

Automobilisten en fietsers: via de Kapelstraat – Krijgsbaan (N419).
Bushalte: Steendorp Blauwhofstraat.

Digitaal Hoogtemodel

Sinds 2015 is het nieuwe Digitaal Hoogtemodel Vlaanderen II beschikbaar. Dit is een kaart met gedetailleerde gegevens over de hoogteverschillen in Vlaanderen.

Een studie van de UGent, in opdracht van de provincie Antwerpen, ontdekte op basis van dit materiaal heel interessante nieuwe gegevens over het militair erfgoed rond Antwerpen. Zo blijkt dat er op en tussen de forten op verschillende plaatsen nog loopgraven aanwezig zijn. Deze loopgraven zijn duidelijk herkenbaar op de kaarten van het hoogtemodel.

De beelden hieronder tonen een luchtfoto van het fort naast een beeld van het hoogtemodel.

Muurschilderingen
Adres: 
Kapelstraat 204
9140 Temse
Oost-Vlaanderen
Contactgegevens: 

Agentschap voor Natuur en Bos Oost-Vlaanderen
Koningin Maria Hendrikaplein 70 postbus 73
9000 Gent
Tel 09 276 20 00
E-mail: anb@vlaanderen.be

 

Inschrijven voor begeleid bezoek:
Toeristisch Infokantoor
Gemeentehuis
Markt 1
9140 Temse
Tel.: +32 (0)3 771 51 31
Fax: +32 (0)3 771 94 34
E-mail: toerisme@temse.be

Agentschap voor Natuur en Bos Oost-Vlaanderen

Koningin Maria Hendrikaplein 70 postbus 73

9000 Gent

Tel 09 276 20 00

FAX 09 276 20 05

E-mail: anb@vlaanderen.be

 

Kaarten: 
Plattegrond van het fort van Steendorp (copyright: provincie Antwerpen)
Fort van Steendorp (Rupelmonde) op de kaart NGI 1861-1907 (copyright: Nationaal Geografisch Instituut, Brussel)
Topografische Kaart NGI 1967 Fort Steendorp
Foto's: 
Herstellingswerken in het fort van Steendorp (copyright: provincie Antwerpen - Vilda, Yves Adams)
In het fort van Steendorp (copyright: provincie Antwerpen - Vilda, Yves Adams)
'Droge gracht' van het fort van Steendorp (copyright: provincie Antwerpen - Vilda, Yves Adams)
Gracht van het fort van Steendorp (copyright: provincie Antwerpen - Vilda, Yves Adams)
Gracht van het fort van Steendorp (copyright: provincie Antwerpen - Vilda, Yves Adams)
Fort van Steendorp vanuit de lucht (copyright: provincie Antwerpen - Vilda, Yves Adams)
Fort van Steendorp vanuit de lucht (copyright: provincie Antwerpen - Vilda, Yves Adams)
Ingang van het fort van Steendorp (copyright: gemeente Temse)
Gracht van het fort van Steendorp (copyright: gemeente Temse)
Gracht van het fort van Steendorp (copyright: gemeente Temse)
Plattegrond van het fort van Steendorp (copyright: gemeente Temse)
Luchtfoto uit 1983 van het fort van Steendorp (copyright: gemeente Temse)