Fort van Oelegem

Het fort vandaag

Sinds 1995 is het fort beschermd als monument. Het domein is privé eigendom en wordt beheerd door de werkgroep Fort Oelegem. Het fort wordt volledig gebruikt als vleermuizenreservaat en is alleen toegankelijk onder begeleiding van een gids op bepaalde dagen en op afspraak. Op de fortgracht kan gevist worden met een vergunning. Deze kan verkregen worden bij de werkgroep Fort Oelegem van Natuur2000.

Fietsers kunnen het fort ontdekken samen met het Fort van Kessel en het Fort van ‘s-Gravenwezel via de route ‘Antitankgracht en heide’ van de brochure "Herover de Forten". Je kan zelf een route opstellen dankzij de fietsknooppunten. Het Fort van Oelegem ligt aan knooppunt 57.

Te voet kan je een wandeling maken in de buurt dankzij de wandelknooppunten. Het fort ligt tussen knooppunt 67 en 72 van het netwerk 'Kempense Hoven'. Van hieruit maak je mooie wandelingen in een bosrijke omgeving. Het fort maakt ook deel uit van de Groene Halte wandeling 'Antitankgracht'.

Natuur

In het fort hebben zo’n 1300 vleermuizen hun thuis gevonden. De meest voorkomende soorten zijn de gewone/grijze grootoorvleermuis, de franjestaart, de ingekorven vleermuis, de watervleermuis, de meervleermuis, de Brandt vleermuis/gewone baardvleermuis en de Bechsteins vleermuis. Het domein is een Europese Speciale Beschermingszone.

Wil je meer weten over de fauna en flora die in het fort vertoeven en de manier waarop ze beschermd worden? Klik dan hier.

Geschiedenis

De bouw van het fort begon in 1909. Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak in 1914 was het nog niet voltooid. Samen met het Fort van Koningshooikt is dit het laatst gebouwde fort van de buitengordel. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd er vanuit het fort geschoten op het Fort van Kessel en het Fort van Broechem. Na de bevrijding van de Tweede Wereldoorlog werd het gebruikt door het Amerikaanse leger als luchtverdedigingscentrum tegen de V1-raketten. In 1947 werd het fort gedemilitariseerd.

Voor een uitgebreider overzicht van de geschiedenis van het Fort van Oelegem kan je hier terecht.

In de buurt

In de buurt van het Fort van Oelegem kan je even uitrusten in het Provinciaal Groendomein Vrieselhof. In de vallei van het Groot Schijn, waar Antwerpen eindigt en de Kempen begint, ligt dit indrukwekkend rustig kasteeldomein. Je vindt meer informatie op www.vrieselhof.be.

Bereikbaarheid

Automobilisten en fietsers: via de Goorstraat, een zijstraat van de Schildesteenweg (N121) tussen Oelegem (Ranst) en Schilde.
Bushalte: Oelegem Goorstraat aan de Schildesteenweg.

Thesisproject

In het kader van hun afstudeerthesis bekeken Charlotte Laurentin en Camille Rupin de Fortengordel van dichtbij. Uit een grondige analyse van de forten en hun omgeving werd de noodzaak duidelijk om dit architecturaal, landschappelijk en natuurlijk erfgoed te bewaren tegen de uitbreidende urbanisatie die Vlaanderen kenmerkt. Ze kozen het Fort van Oelegem uit als case-study om dit fenomeen te bestuderen. Ze vormden het om tot een begraafplaats, een oase van sereniteit en herinnering. Je vindt dit interessante project via de links in de zijbalk.

Digitaal Hoogtemodel

Sinds 2015 is het nieuwe Digitaal Hoogtemodel Vlaanderen II beschikbaar. Dit is een kaart met gedetailleerde gegevens over de hoogteverschillen in Vlaanderen.

Een studie van de UGent, in opdracht van de provincie Antwerpen, ontdekte op basis van dit materiaal heel interessante nieuwe gegevens over het militair erfgoed rond Antwerpen. Zo blijkt dat er op en tussen de forten op verschillende plaatsen nog loopgraven aanwezig zijn. Deze loopgraven zijn duidelijk herkenbaar op de kaarten van het hoogtemodel.

De beelden hieronder tonen een luchtfoto van het fort naast een beeld van het hoogtemodel.